لوله‌های پلاستیکی به دلیل ویژگی‌هایی مانند سبکی، مقاومت در برابر خوردگی، قابلیت انعطاف پذیری، کاهش هزینه‌های نصب و نگهداری، و کارایی بالا در انتقال آب و سایر مواد، در بسیاری از کاربردهای صنعتی و خانگی استفاده می‌شوند. با این حال، لوله‌های پلاستیکی نسبت به لوله‌های فلزی، حساس تر به تغییرات دما هستند و ممکن است در شرایط سرما به راحتی یخ بزنند. یخ زدگی لوله‌های پلاستیکی یک پدیده رایج در مناطق سردسیر است که می‌تواند به خراب شدن سیستم آب و تلفات اقتصادی و زیست محیطی منجر شود.در این مقاله، هدف ما بررسی علل و عوارض یخ زدگی لوله‌های پلاستیکی و ارائه روش باز کردن لوله یخ زده پلاستیکی است.
در بخش بعد، عوامل مؤثر بر یخ زدگی لوله‌های پلاستیکی را شرح می‌دهیم. در بخش سوم، تاثیرات منفی یخ زدگی لوله‌های پلاستیکی را بر روی عملکرد سيستم آب و هزینه های ناشي از آن مورد بحث قرار مي دهيم. در بخش چهارم، روش های شناسایي و باز کردن لوله گیر کرده پلاستيكي را معرفي مي کنيم.
عوامل مؤثر بر یخ زدگى لولۀ پلاستیكى
برای شناسایی روش باز کردن لوله یخ زده پلاستیکی ابتدا باید عوامل موثر در یخ زدگی لوله را بررسی کرد. برخى از عواملى كە باعث يا تسهيل كننده يخ زدگى لولۀ پلاستیكى هستند عبارتند از:
- دماى منفى: دماى منفى يكى از عوامل اصلى در يخ زدگى لولۀ پلاستىكى است. هنگامى كە دماى هوا كمتر از صفر درجۀ سانتى گراد باشد، آب داخلى لولۀ پلاستىكى شروع به يخ زدن مى كند. با كاەش دما، فرآیند يخ زدگى سريع تر مى شود و مى تواند به تمامى لولۀ پلاستىكى انتشار يابد. برخى از لوله هاى پلاستىكى مانند لوله هاى پلی اتیلن، پلی وینیل کلراید، و پلی بوتیلن، در دماهاى منفى، خاصيت انبساط پذيرى خود را از دست مى دهند و سخت و شكننده مى شوند. اين امر باعث مى شود كە لوله هاى پلاستىكى در برابر فشار يخ زده آب، مقاومت كمترى داشته باشند و ريسك تركيدگى و نشت آب را افزايش دهند.
- جنس و قطر لوله: جنس و قطر لوله نيز بر روی یخ زدگی لوله‌های پلاستیکی تاثیر دارند. برخی از جنس‌های پلاستیکی مانند پلی‌پروپیلن، پلی‌اتر‌کتون، و پلی‌فنیل سولفون، دارای خواص حرارتی بهتری هستند و مقاومت بالاتری در برابر یخ زدگی دارند. همچنین، قطر لوله نیز می‌تواند سرعت یخ زدگی را تغییر دهد. به طور کلی، لوله‌های با قطر کوچکتر، سرعت گیر کردن بالاتری دارند، زیرا سطح تماس آب با دیواره لوله بیشتر است. بنابراین، باید در انتخاب جنس و قطر مناسب لوله به عوامل محیطی و شرایط عملکرد توجه کرد. که در ادامه به روش باز کردن لوله یخ زده پلاستیکی میپردازیم.
- سرعت و فشار جريان آب: سرعت و فشار جريان آب نيز بر روي يخ زدگي لوله هاي پلاستيكي اثر مي گذارند. به طور كلى، هر چە سرعت جريان آب كمتر باشد، احتمال يخ زدگي بيشتر است. زيرا در جريان هاي كم سرعت، حفاظت حرارتي از طرف جابجا شونده آب كمتر است و احتمال تماس آب با ديوارە لولە بالاتر است. همچنین، فشار جريان آب نيز مي تواند باعث كاهش نقطە يخ زنى آب شود.
تاثیر یخ زدگی لوله‌ها بر جریان آب و کارکرد شیرآلات
یخ زدگی لوله‌های پلاستیکی می‌تواند باعث کاهش یا قطع جریان آب در سیستم آب شود. این امر می‌تواند مشکلات زیادی را برای کاربران و مصرف کنندگان آب به وجود آورد. برای مثال، در خانه‌ها، یخ زدگی لوله‌ها ممکن است باعث شود که آب گرم، شیرآب، دستشویی، حمام، و دستگاه‌های خانگی مانند ماشین لباسشویی و ظرفشویی کار نکنند. در صنایع، یخ زدگی لوله‌ها ممکن است باعث شود که فرآیندهای تولید، خنک کننده‌ها، تجهیزات اندازه گیری و کنترل، و سایر سرویس‌های مرتبط با آب متوقف شوند. در کشاورزی، یخ زدگی لوله‌ها ممکن است باعث شود که سامانه‌های آبیاری، سرویس‌های دامپروری، و سایر فعالیت‌های مرتبط با آب از کار بیفتند.در ادامه به روش باز کردن لوله یخ زده پلاستیکی خواهیم پرداخت.
علاوه بر این، یخ زدگی لوله‌های پلاستیکی ممکن است باعث خراب شدن شیرآلات و تجهیزات جانبی شود. شیرآلات و تجهیزات جانبی مانند فیلتر، رگولاتور، ولو، پمپ، کمپرسور، و سایر قطعات به منظور کنترل جریان، فشار، دما، و کيفيت آب در سيستم آب نصب مي شوند. اين قطعات معمولاً از جنس فلز يا پلاستيك هستند و در برابر يخ زديگى حساس هستند. يخ زديگى مي تواند باعث افزايش فشار داخلى قطعات شود كە منجر به تغيير شكل، تركيدگى، نشت آب، يا عمل نكردن قطعات مى شود. برخى از قطعات همچنين ممكن است به دليل تغيير حالت يخ به حالت مايع، كار خود را از دست بدهند. براى مثال، يك رگولاتور فشار كە به منظور كاەش فشار جابجا شونده آب استفادە مى شود، در صورت يخ زديگى دچار عطلە مى شود و نمى تواند فشار را تنظيم كند.
روش‌های باز کردن لوله یخ زده پلاستیکی
اگر متوجه شدید که لوله پلاستیکی شما یخ زده است، باید سریعاً اقدام به باز کردن آن کنید. در این بخش، چند روش باز کردن لوله یخ زده پلاستیکی را معرفی می‌کنیم. اما قبل از آن، باید توجه داشت که:
- باز کردن شیر آب: اولین روش باز کردن لوله یخ زده پلاستیکی ، باز کردن شیر آب است. این کار به دو دلیل مهم است: اول اینکه با باز کردن شیر آب، فشار داخل لوله کاهش می‌یابد و احتمال ترکیدگی لوله کمتر می‌شود. دوم اینکه با باز کردن شیر آب، جریان آب در لوله افزایش می‌یابد و می‌تواند به حل شدن یخ کمک کند.
- حفاظت از لوله: دومین قدم برای باز کردن لوله یخ زده پلاستیکی، حفاظت از لوله است. این کار به دلیل این است که لوله پلاستیکی در هنگام گرم شدن، ممکن است تغییر شکل دهد و نشت آب را تسهیل کند. برای حفاظت از لوله، باید از روش‌های زیر استفاده کرد:
- پوشاندن لوله با حوله گرم: یک روش ساده و ارزان برای حفاظت از لوله، پوشاندن آن با حوله گرم است. برای این کار، باید چند حوله را در آب گرم خیس کرده و به دور لوله پلاستیکی بپیچید. این روش می‌تواند به گرم شدن تدریجی و یکنواخت لوله و حل شدن یخ کمک کند.
- استفاده از سشوار: یک روش باز کردن لوله یخ زده پلاستیکی دیگر ، استفادە از سشوار است. براي اين كار، بايد سشوار را روي تنظيمات پايين قرار دادە و به صورت محافظت شده و با فاصلە مناسب روي لولە حركت دادە و آن را گرم كرده و يخ را حل كرده. بايد توجە داشت كە نبايد سشوار را خيلي نزديك يا خيلي دير روي يك نقطە نگە داريم، زيرا ممكن است باعث آسيب رساندن به لولە يا سوختگى شود.
- استفادة از نوار گرمايشى: يك روش حرفه اى و امن براى حفاظت از لولە، استفادە از نوار گرمايشى است. نوار گرمايشى يك تجهيز الكتريكى است كە مى تواند گرما را به صورت مستقيم و يكنواخت به لولە منتقل كند. براى اين كار، بايد نوار گرمايشى را به دور لولە پلاستيكى بپيچيد و به منبع برق متصل كرد. اين روش مى تواند به گرم شدن سريع و كارآمد لولە و حل شدن يخ كمك كند.
- سوراخ کردن دیوار: یک روش باز کردن لوله یخ زده پلاستیکی دیگر ، سوراخ کردن دیوار است. این روش فقط در صورتی توصیه می‌شود که لوله پلاستیکی در داخل دیوار نصب شده باشد و هیچ روش دیگری برای دسترسی به آن وجود نداشته باشد. برای این کار، باید با استفاده از ابزار مناسب، سوراخ‌های کوچکی در دیوار ایجاد کرده و لوله را پیدا کرده و با روش‌های قبلی گرم کرده و یخ را حل کرده. البته باید توجه داشت که این روش ممکن است باعث آسیب رساندن به ساختار دیوار و خط‌های برقی و گازی شود و هزینه‌های بازسازی را در پی داشته باشد.
شرکت آذین لوله سپاهان گیتی پسند با سابقه‌ای طولانی در تولید و توزیع لوله‌های صنعتی، محصولات با کیفیت و استاندارد را به مشتریان خود ارائه می‌دهد. این شرکت در تهران دفتر مرکزی دارد و بازرگانی کشیشی نمایندگی اصلی لوله آذین را دارد که یکی از نمایندگان مجاز و حرفه‌ای آن است. بازرگانی کشیشی با کارکنان متخصص و خدمات پس از فروش مناسب، رضایت شما را جلب می‌کند. لوله آذین، گزینه‌ای ایده‌آل برای پروژه‌های لوله‌کشی شما.
